Τρίτη 31 Μαΐου 2011

Ήπειρος

Πάντα ευπρόσδεκτη μια 'φυγή' στην 'Ηπειρο, όπως πρόσφατα με αφορμή το πολύ καλό Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο της εκεί Πνευμονολογικής Κλινικής. Ακόμη και οι ίδιες γωνιές δείχνουν νέες, ζωντανές, φιλόξενες, μας τέρπουν τις αισθήσεις, κι αναθερμαίνουν την αγάπη μας για τον τόπο αυτό. Μικρές γεύσεις παρακάτω..., και έπεται συνέχεια. Αφιερώνονται στους εκεί φίλους και αναγνώστες της σελίδας αυτή.

 "Της λίμνης το νερό που ακίνητο 'ναι κι άσπρο" (Δ. Σολωμός)






Με τον Άγιο Γεώργιο Ιωαννίνων (εδώ ο τόπος του μαρτυρίου του) εορτάζουμε την ίδια μέρα, κι έτσι έχουμε τη χαρά να τον ψάλλουμε κάθε χρόνο.

Κυριακή 29 Μαΐου 2011

Πείνα

Μου ζήτησες λεφτά να πάρεις ένα σάντουιτς. Κι εγώ έκανα ένα πλάγιο βήμα, σε προσπέρασα σιωπηλός, και σε άφησα να περάσεις το βράδυ σου--πρώτο μήπως ή τελευταίο;--πεινασμένος. Το ξανασκέφτηκα λίγα μέτρα πιο κάτω. Γύρισα με ντροπή το κεφάλι, αλλά δεν σε είδα. Μου στοίχισε, το ομολογώ. Το ξέχασα με τον νυκτερινό ύπνο. Το ξαναθυμήθηκα όμως το πρωί που ξύπνησα με την αίσθηση του κενού στο στομάχι, κι έτρεξα στο γεμάτο ψυγείο. Ελπίζω να το θυμηθώ και την επόμενη φορά που θα μου ζητήσεις ψωμί. Είναι κακός σύμβουλος η πείνα. Ίσως να οπλίζει και χέρια, σίγουρα πετρώνει τις καρδιές.

Τετάρτη 25 Μαΐου 2011

Χρεωμένοι νεοέλληνες

Βρήκα την ανάρτηση με τον τίτλο αυτό ιδιαίτερα ρεαλιστική και αρκούντως διδακτική, και την συνιστώ για ανάγνωση, μέχρι τα συμπεράσματα στο τέλος. Όσοι επιμένουν να χρησιμοποιούν τον αμυντικό μηχανισμό της άρνησης (για τον οποίο γράψαμε τις προάλλες), ας ασχοληθούν με κάτι πιο ευχάριστο...
[Σκίτσο του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 25/5/2011]

Τρίτη 24 Μαΐου 2011

Παρακμή

Η αναζήτηση μεταφυσικών αιτίων για την κρίση που βιώνει ολόκληρη η Ελλάδα ίσως ακούγεται αφελής σε μια εποχή που το έθος είναι να μετρούμε τα πάντα με οικονομικά μεγέθη, που όμως ποτέ δεν ‘βγαίνουν’ στις συνηθισμένες αριθμητικές πράξεις (όπως θάλεγε κι ο Διονύσης Σαββόπουλος, "μα όσο κι αν μετρώ, κάτι περισσεύει", δηλ. χρωστάω κι άλλα). Τέλος πάντων, ας αποτολμήσω μια ψαύση. Τις προάλλες σε εόρτια επίσκεψη έπεσε στα χέρια μου ένα έγχρωμο βιβλιαράκι (με συνοδό CD) με τραγούδια για νήπια. Το φυλλομέτρησα, και ανακάλυψα, εκτός από διάφορες φυσιολατρικές αναφορές σε ζώα, πουλιά και λουλούδια, και ύμνους προς τον Δία, την Αθηνά, ακόμη και τον Διόνυσο! Αναζήτησα τον εκδότη: ‘Ελληνικά Γράμματα’, διάβασα. Μάλιστα! Εν έτει 2011. Μετά Χριστόν.

Κάπου στους Ψαλμούς γράφει ο Δαβίδ: "Ει επελαθόμεθα του Θεού ημών και ει διεπετάσαμεν χείρας ημών προς Θεόν αλλότριον, ουχί ο Θεός εκζητήσει ταύτα;" Για την ιστορία καταγράφω ότι οι εκδόσεις ‘Ελληνικά Γράμματα’ έκλεισαν το περασμένο φθινόπωρο, νομίζω. Δεν είναι δική μας δουλειά να κρίνουμε, αλλά φαίνεται ότι ο Θεός "εκζητεί" και ταύτα, και θα εκζητήσει και πολλά ακόμη από τους νεοέλληνες.

Αντι-ποίηση

Κοντά στα πολλά κουσούρια του επαγγελματικού μας ποδοσφαίρου ίσως αυτό φαντάζει ως πταίσμα, αλλά είναι ενδεικτικό μιας νοοτροπίας. Όχι πολύ παλιά, μιλούσαμε για πρώτη και δεύτερη εθνική κατηγορία και ξέραμε ακριβώς τι εννοούσαμε. Έλα όμως που η ξενοχαύνωση από τη μια μεριά και η πολιτική ορθότητα από την άλλη δεν αρέσκονταν στο άκουσμα της λέξης ‘δεύτερη’. Τι σοφίστηκαν λοιπόν οι ‘παράγοντες’ του αθλήματος; Βάφτισαν τη μία Super League και την άλλη Football League (ελληνοπρεπείς όροι αμφότεροι), κι άντε να καταλάβεις πού βρίσκεσαι. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα ποιητικής φύσεως. Πώς θα αποδώσουμε το αρκετά παλαιό σκωπτικό άσμα (που προσφάτως κατέστη επίκαιρο, κι ας μου συγχωρήσουν την υπόμνηση οι φίλαθλοι του Γηραιού) που έλεγε ‘Πού τον πάν’ τον Ηρακλή, στη δευτέρα εθνική’; Όπως καταλαβαίνετε, οι λέξεις ‘Football League’ χαλάνε τόσο το μέτρο όσο και την ομοιοκαταληξία του διστίχου. Αιδώς!

Κυριακή 22 Μαΐου 2011

Φορομνήμη

Κακό πράγμα η αμνησία... Διαβάζω σήμερα στο ΒΗΜΑ για ‘Νέα φοροκαταιγίδα για επαγγελματίες και ακίνητα’ που σχεδιάζει το οικονομικό επιτελείο. Και θυμάμαι κάτι κατηγορηματικές εξαγγελίες (όχι πολύ παλιά, το 2009) του τύπου "Κανένας νέος φόρος δεν θα επιβληθεί...", έλα όμως που ξεχνάω ποιος ακριβώς από τους υποψηφίους τις έκανε. Μήπως έχω πρόβλημα μνήμης;

Παρασκευή 20 Μαΐου 2011

Άρνηση

Ένας από τους ψυχολογικούς αμυντικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούμε για να αποφύγουμε να αντικρίσουμε μια δυσάρεστη και επώδυνη κατάσταση (π.χ. τη διάγνωση ενός καρκίνου) είναι η άρνηση (= «Δεν θα είναι τίποτε σοβαρό»). Η άρνηση μπορεί να λειτουργεί ευεργετικά, τουλάχιστον μέχρι ένα σημείο, όταν δεν παρεμποδίζει π.χ. την θεραπεία στο παράδειγμά μας (= «Δεν πιστεύω ότι έχω κάτι, αλλά θα κάνω αυτά που μου λένε, για να μη τους χαλάσω το χατίρι»). Μπορεί ωστόσο να γίνεται καταστροφική όταν αναστέλλει κάθε κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση (= «Δεν έχω τίποτε και δεν θα κάνω τίποτε"). Σε ατομικό επίπεδο, η ζημιά από μια τέτοια άρνηση της πραγματικότητας είναι υπόθεση του ενός. Στο επίπεδο του έθνους όμως η άρνηση μπορεί να αποβεί πιο καταστροφική και από την ίδια την πραγματικότητα, καθώς οδηγεί σε επιδείνωση των καταστάσεων που δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Και βέβαια μια τέτοια συλλογική άρνηση δεν αποτελεί ταυτόχρονη αυτόματη αντίδραση όλων των πολιτών: συνήθως υποθάλπεται και καλλιεργείται συστηματικά από όσους χειρίζονται τα Μέσα (κόμματα, πολιτικούς, συνδικαλιστές, εκδότες, δημοσιογράφους, επιχειρηματίες), που έρχονται εκ των υστέρων και μας λένε με θλιμμένο ύφος ότι κάποιοι κέρδισαν εκατομμύρια από την τελευταία μας δήλωση, δημοσίευση, συνέντευξη ή όποια άλλη ενέργεια. Μέχρι πότε;

Πέμπτη 19 Μαΐου 2011

Ευαισθησία

Και ξαφνικά μας πάτησαν το απλωμένο ζωνάρι της δημοκρατικής μας ευαισθησίας οι Ευρωπαίοι, και εξανέστημεν ένθεν και ένθεν: Είναι δυνατόν να μας λένε ότι πρέπει να συνεννοούμαστε και να συμφωνούμε μεταξύ μας; Από πού κι ως πού; Εμείς θέλουμε να κοκορομαχούμε, βρε αδελφέ! Τι συναίνεση και 'πράσσειν άλογα'; Ακόμη και τη στιγμή που όλοι βλέπουν ότι η βάρκα έχει πάρει νερά μέχρι την κουπαστή, εμείς επιμένουμε να παίζουμε δημοκρατικό ξύλο και όχι να δουλεύουμε τους κουβάδες για να ξελαφρώσουμε το σκάφος μια ώρα νωρίτερα. Τέτοιοι είμασταν μια ζωή, τώρα θ' αλλάξουμε;

Δευτέρα 16 Μαΐου 2011

Ζώνες ευθύνης

Ανάλογα με την οπτική γωνία και το είδος του ‘φακού’ που χρησιμοποιεί κανείς, μπορεί να δει την κρίση με διαφορετικό μάτι:
  • Σαν μια επιχείρηση κερδοσκοπίας και τζόγου σε επίπεδο αγορών/δανειστών, με θύματα ολόκληρες χώρες
  • Σαν ένα στρατηγικό παιχνίδι κυριαρχίας μεταξύ χωρών, ηπείρων και νομισμάτων
  • Σαν μια σειρά από δημόσιες ευθύνες ή ολιγωρίες ή λανθασμένους χειρισμούς μιας ή περισσοτέρων διαδοχικών κυβερνήσεων μιας χώρας
  • Σαν ξεσκέπασμα ενός αθροίσματος κακών προσωπικών και κοινωνικών συνηθειών που διαμορφώθηκαν στη χώρα μας μέσα σε ένα στρεβλό καθεστώς δεκαετιών.
Ωστόσο, η ύπαρξη ευθυνών σε μια ή πολλές άλλες ζώνες σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνει την δική μας ευθύνη, μικρότερη ή μεγαλύτερη, στον χώρο που βρισκόμαστε ο καθένας μας. Έτσι π.χ., η αίσθηση της κοινωνικής αδικίας ή της παγκόσμιας εκμετάλλευσης δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για την όποια προσωπική μου ανομία. Άλλο τώρα ότι τα κραυγαλέα αρνητικά παραδείγματα, ιδίως των μεγαλυτέρων και ισχυροτέρων, μολύνουν την γενική ατμόσφαιρα, ιδίως όταν περνούν ατιμώρητα. Πού θα βρούμε τα αντισώματα που θα μας προστατεύσουν από την λοιμική πανώλη; 

Τραγούδι και Eurovision

Ας με θεωρήσουν... πεπερασμένο ή παλαιολιθικό όσοι διαφωνούν, αλλά κάποτε ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision είχε να κάνει περισσότερο με τραγούδι, φωνή, μελωδία και λιγότερο με ξεβίδωμα και ξεγύμνωμα κορμιών επί σκηνής, με σκανδιναβικά και άλλα τέρατα και με κάθε είδους show. Έχω πάψει να ακούω τραγούδια με τα μάτια μου, αλλά από αντίδραση στην εξέλιξη αυτή θυμήθηκα μια από τις πιο μελωδικές και πραγματικά ωραίες παρουσίες, εκείνη της Marie Myriam που κέρδισε για τη Γαλλία τον διαγωνισμό του 1977, με το τραγούδι ‘L’ oiseau et l’ enfant’ (Το πουλί και το παιδί). Απολαύστε το ΕΔΩ.

Και μια γεωγραφική ερώτηση: από πότε το Αζερμπαϊτζάν είναι μέρος της Ευρώπης; Μήπως θα πρέπει να περιληφθεί στο φεστιβάλ και η Κίνα, μια και οι γόνοι της πληθαίνουν με γεωμετρική πρόοδο στα ευρωπαϊκά κράτη; Γιατί όχι και η Μαύρη Ήπειρος (για τον ίδιο λόγο); Ευκαιρίες για διεύρυνση είναι αυτές.

Σάββατο 14 Μαΐου 2011

Κάλλος

Καμιά κρίση, όσο ζόρικη κι αν είναι, δεν μπορεί να μας εμποδίσει να βλέπουμε την ομορφιά γύρω μας, αν εμείς δεν κλείνουμε εκούσια κι ερμητικά τα μάτια.

‘με μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ’ η πεταλούδα,
που ’χ’ ευωδίσει τσ’ ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.’
Δ. Σολωμός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, σχεδίασμα Γ’ VI

Παρασκευή 13 Μαΐου 2011

Τσουγκρίσματα

[Σκίτσο του Ηλ. Μακρή, Καθημερινή 11/5/2011]
Ακόμη μια απεργία, και λύθηκαν όλα τα προβλήματα της Ελλάδας!

Για πολλοστή φορά, μετά και από όσα έγιναν προχθες στη φαιδρά πλην τραγική αυτή χώρα (άλλωστε εδώ ‘γεννήθηκαν’ και οι δυο μορφές του δράματος), το συμπέρασμα είναι ότι γήπεδα και πορείες είναι χώροι και δραστηριότητες που πρέπει συνειδητά να αποφεύγονται από ‘νουν έχοντας’ ανθρώπους, όπως το λιβάνι από τον διάβολο. Διότι καθένας διαθέτει ένα και μοναδικό κεφάλι, κι αν αυτό σπάσει, δεν έχει σημασία αν αυτός που του έκανε το... ‘Χριστός ανέστη’ ήταν οργισμένος οπαδός, αναρχικός κουκουλοφόρος, αστυνομικός σε αμόκ ή απροσδιόριστο ιπτάμενο αντικείμενο. Το δικό του μοναδικό κεφάλι θα είναι σπασμένο.

Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Μεσονυκτικό

Ενώ φεύγαμε τις προάλλες από αγρυπνία στον Άγιο Κωνσταντίνο, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, μας χαιρέτισε από τα δέντρα του Γ’ Σώματος Στρατού ένα αηδόνι. Κι εμείς που νομίζαμε τάχα ότι ξέρουμε να ψάλλουμε...

Τρίτη 10 Μαΐου 2011

Κόστος και ποιότητα

Η Fiona Godlee, διευθύντρια σύνταξης του British Medical Journal, τιτλοφορεί το κύριο άρθρο της στο τεύχος αυτής της εβδομάδας: ‘Το κόστος είναι ηθικό ζήτημα’. Όπως γράφει στην πρώτη της φράση, η στενότητα των χρημάτων είναι τέτοια ώστε όλοι όσοι ασχολούμαστε με τη φροντίδα υγείας θα πρέπει να έχουμε ως κορυφαία προτεραιότητα όλα όσα ξοδεύουμε να αποδίδουν σε όσο το δυνατόν περισσότερο σε αξία (value for money), με άλλα λόγια τα χρήματα που δαπανούμε για την υγεία να πιάνουν τόπο. Μια βασική αρχή, που το αγγλικό σύστημα υγείας διδάσκει και καλλιεργεί με πολλούς τρόπους και σε όλα τα επίπεδα, από τους φοιτητές μέχρι τους ακαδημαϊκούς.
Ανεξάρτητα από πολιτικούς και χρηματικούς λόγους, πιστεύω ότι η καλή ιατρική είναι ‘οικονομική’ ιατρική. Είναι πολύ εύκολο να σπαταλάς χρήματα νομίζοντας (δονκιχωτικά) ότι με τον τρόπο αυτό θα βελτιώσεις ένα κακό σύστημα. Η καλή ιατρική πράξη χρειάζεται κατά πρώτον στέρεη επιστημονική γνώση, επένδυση χρόνου στον άρρωστο, καλή επικοινωνία και προσεκτική επιλογή των λύσεων εκείνων που θα οδηγήσουν στη σωστή διάγνωση και θεραπεία με τον συντομότερο, πιο σίγουρο και λιγότερο δαπανηρό τρόπο. Αν δεν τηρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, η σπατάλη χωρίς αποτέλεσμα είναι δεδομένη.

Δευτέρα 9 Μαΐου 2011

Στρουθία μονάζοντα...

... όχι επί δώματος {Ψαλμ. ρα'), αλλά επί... κιγκλιδώματος!



Κυριακή 8 Μαΐου 2011

Ρεαλπολιτίκ

Πρέπει ή δεν πρέπει ο πρωθυπουργός ή οι υπουργοί μιας χώρας να διεξάγουν, εκτός της φανερής, και μυστική διπλωματία; Πρέπει ή δεν πρέπει να κάνουν επαφές που ενδέχεται να αποδώσουν καρπούς πολιτικούς, οικονομικούς, στρατηγικούς κτλ; Είναι απαραίτητο ή σωστό να γίνονται όλα υπό το φως της δημοσιότητος; Μήπως είναι χειρότερο να αφήνονται οι πάντες να κάνουν υποθέσεις ή φαντασιοκοπίες για όσα τελούνται εν κρυπτώ διότι αυτό εξάπτει τις ορέξεις των κερδοσκόπων;

Ίσως τα παραπάνω ερωτήματα να μην αναφύονταν καν υπό άλλες συνθήκες. Όταν όμως ο πολιτικός κόσμος δικαιολογημένα βρίσκεται στο στόχαστρο της καχυποψίας των πολιτών και κάθε φήμη ή διάδοση προκαλεί πλήθος ερμηνειών, από τις πιο αθώες μέχρι εκείνες τύπου κώδικα ντα Βίντσι, τότε η διαφάνεια μάλλον είναι επιβεβλημένη. Και για να είναι πιο διαφανής η διαφάνεια (αν επιτρέπεται ο πλεονασμός), θα πρέπει οι πολιτικοί όλων των κομμάτων να ενεργήσουν συντεταγμένα και χωρίς αμοιβαίες ύβρεις, με συμφωνημένο κοινό στόχο την καλύτερη δυνατή λύση για τον τόπο και τους πολίτες του. Εξάλλου, η έξοδος από την κρίση δεν προβλέπεται να είναι υπόθεση μιας κοινοβουλευτικής θητείας μόνο. Όσο νωρίτερα το πάρουν όλοι τους είδηση, τόσο καλύτερα. Ίσως.

[Απεστάλη στην Καθημερινή]

Σάββατο 7 Μαΐου 2011

Η γκαρνταρόμπα της άνοιξης

Η φετινή ‘κολεξιόν’ της φύσης στο φόρτε της, χωρίς παραγγελία. Τα χρώματα και τα αρώματα των λουλουδιών ατέλειωτα, ακόμη και στο πιο ‘ευτελές’ περιβάλλον. Καθένα τους πιο σύνθετο απ’ ό,τι μπορεί να σχεδιάσει και να κατασκευάσει ο άνθρωπος. Και πιο όμορφο, γιατί είναι φυσικό. Και που μας προσφέρεται δωρεάν, για την άδολη απόλαυση των αισθητηρίων, και για να διαπιστώνουμε κάθε μέρα ότι ‘ιδού τα πάντα καλά λίαν’.   
 






Παρασκευή 6 Μαΐου 2011

Εικονική πραγματικότητα

Δεν γνωρίζω τις συνθήκες υπό τις οποίες βρέθηκε προχθές σε ράντζο ένας ασθενής (από τους 165 που συνολικά εισήχθησαν εκείνη τη μέρα) στο Αττικό Νοσοκομείο, ούτε αν έφταιξε σε κάτι η γιατρός συντονίστρια της εφημερίας που συνελήφθη μετά τη λήξη της βάρδιας της και υποβλήθηκε σε κράτηση και λήψη αποτυπωμάτων ως κοινή εγκληματίας. Σ' ένα κράτος όμως όπου κυκλοφορούν ελεύθεροι και ανενόχλητοι ποικίλοι 'υβρισταί και βίαιοι και λίαν ασελγώς διακείμενοι' (για να θυμηθούμε τον 'Υπέρ αδυνάτου' λόγο του Λυσία) και κάθε είδους παραπτωματίες, να υποθέσουμε ότι οι δυνατότητες του νόμου εξαντλούνται στο να συλλάβει μια γιατρό που έβαλε τον ασθενή σε ράντζο, όπως και 30 άλλους, αντί να τον στείλει στο σπίτι του και να 'κλείσει' την εφημερία; Η νομική επιστήμη μας λέει ότι οι ποινές πρέπει να είναι σύμμετρες προς το αδίκημα--αν βέβαια υπήρξε αδίκημα στη συγκεκριμένη περίπτωση. Πολύ φοβούμαι όμως ότι οι όποιες αποφάσεις συχνά λαμβάνονται υπό την πίεση του λαϊκισμού και 'προς το θεαθήναι', και βέβαια δεν έχουν καμία σχέση ούτε με την προστασία της υγείας ούτε με την αποκατάσταση της όποιας τάξεως. Εφόσον μάλιστα το αρμόδιο υπουργείο απεφάνθη κάποτε ότι δεν υπάρχουν ράντζα στα νοσοκομεία, έτσι πρέπει να είναι. Άσχετα αν έξω βρέχει, η τηλεόραση λέει ότι ο καιρός είναι καλός. Ποιον θα πιστέψουμε: τον ουρανό ή την τηλεόραση;

Πέμπτη 5 Μαΐου 2011

Η πορνογραφία του θανάτου

Με τη φράση αυτή περιέγραψε ο Geoffrey Gorer το 1955 τη στάση του Δυτικού ανθρώπου απέναντι στον θάνατο, που τον θεωρούσε τόσο ‘ταμπού’ ως θέμα συζήτησης όσο και το σεξ στη Βικτωριανή εποχή, ως κάτι που έπρεπε να λαμβάνει χώρα μακριά από τη δημόσια θέα. Η στάση αυτή έχει αλλάξει σήμερα, χάρη στο ‘ρεαλισμό’ τής βιομηχανίας του θεάματος που απεικονίζει τον θάνατο, συνήθως βίαιο, με όλο και πιο γραφικές λεπτομέρειες. Ωστόσο αυτή ακριβώς η αναπαράσταση κάνει το θέαμα ακόμη πιο χυδαίο, πραγματικά ‘πορνογραφικό’. H ευρεία συζήτηση για το αν θα δούμε ή όχι δημόσια φωτογραφίες (πραγματικές ή ‘πειραγμένες’ σε Photoshop) του νεκρού τρομοκράτη Οσάμα μπιν Λάντεν αποτελεί χαρακτηριστικό σύμπτωμα αυτής της πραγματικότητας. Στην επιθυμία να θρέψουμε την ακόρεστη οφθαλμολαγνία μας είμαστε διατεθειμένοι να παραβλέψουμε ακόμη και το λίαν αμφίβολο διεθνές θεσμικό πλαίσιο μιας στρατιωτικής επιχείρησης δολοφονίας με υψηλή έγκριση σε ξένο έδαφος.
ΥΓ. Δεν θα δώσω εγώ την απάντηση αν υπάρχει νομική κάλυψη για μια τέτοια ενέργεια. Διανοείται όμως κανείς τι θα γινόταν αν στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου μια ομάδα ‘σπέτσναζ’ (οι σοβιετικοί κομάντος) δολοφονούσε σε δυτική χώρα π.χ. έναν Χριστιανό κληρικό που θεωρούσε ιδεολογικό εχθρό του καθεστώτος; Αφήστε τη φαντασία σας ελεύθερη...

Τετάρτη 4 Μαΐου 2011

‘Ως εκ νεκρών ζώσα’

Όταν την πρωτογνώρισα, νεαρή εικοσάχρονη, η ζωή της μετριόταν κυριολεκτικά σε μήνες. Η πάθησή της, πέρα από κάθε αμφιβολία, ήταν εξελισσόμενη, προχωρημένη σε βαθμό κακουργήματος, η δύσπνοια βαριά, και οι θεραπείες ανύπαρκτες. Θεωρητικά, μεταμόσχευση ή θάνατος. Μαθαίνοντας ότι στην Αγγλία δοκιμάζονταν πειραματικά κάποια νέα φάρμακα, της πρότεινα να πάει εκεί. Κάναμε τις σχετικές συνεννοήσεις με τον υπεύθυνο, που γνώριζα κυρίως από τις εργασίες του, και η άρρωστή μου πέταξε προς το άγνωστο, με σοβαρές πιθανότητες να μην αντέξει ούτε καν το ταξίδι. Όλοι σκεφτόμασταν το χειρότερο, όμως ο Θεός ‘εκέλευεν άλλα’. Γύρισε πίσω υπό αγωγή, και τα επόμενα χρόνια πάλεψε με κάθε είδους εμπόδιο και δυσκολία, τόσο από πλευράς ιατρικών επιπλοκών όσο και από πλευράς διοικητικής για εγκρίσεις δαπανηρών φαρμάκων, υλικών κ.ο.κ. Η θέλησή της αποδείχθηκε ισχυρότερη από όλα, και ανάγκασε ακόμη και τους γραφειοκράτες του ταμείου της όχι να της κάνουν ‘χάρες’, αλλά να της αναγνωρίσουν το δικαίωμα στη θεραπεία, και στη ζωή. Και στο διάστημα αυτό, η εντυπωσιακή πρόοδος στη θεραπευτική έφερε στο προσκήνιο φάρμακα απροσδόκητα αποτελεσματικά, που της επέτρεψαν να ζει σχεδόν φυσιολογικά, χωρίς οξυγόνο, και να ρυθμίζει μόνη την αγωγή της, με οδηγίες εξ αποστάσεως. Σήμερα την ξαναείδα, όχι ένα ούτε δυο, αλλά δεκατρία χρόνια μετά τη διάγνωση, ζωντανή, γερή, ασυμβίβαστη όπως πάντα, έτοιμη να συνεχίσει τη μάχη που κερδίζει καθημερινά όλον αυτό τον καιρό. Αν αυτό δεν είναι θαύμα, πώς αλλιώς να το ονομάσουμε; Δόξα τω Θεώ!

Ποιος Θανάσης;

Ένα ερώτημα που δεν σήκωνε ποτέ αμφιβολίες ως προς την απάντηση τα τελευταία πενήντα χρόνια: γνωστός με το μικρό του όνομα σε όλους ο Θανάσης Βέγγος που άφησε σήμερα τα εγκόσμια. Από μικρούς μας έκανε και γελάσαμε με την καρδιά μας (και γελάμε ακόμη) βλέποντάς τον να τρέχει ακατάπαυστα στο κυνήγι για τον επιούσιο ή για το όποιο χιμαιρικό όνειρο καταδίωκε κάθε φορά. Ενσάρκωσε σε ποικίλες εκδοχές τον ρόλο του βιοπαλαιστή, του μεροκαματιάρη, λέξεις που σήμερα ακούμε κάπως περίεργα καθώς έρχονται σε αντίθεση με την έννοια του "εισοδηματία". Ο αυθορμητισμός και το πηγαίο χιούμορ του έγραψαν τη δική τους εποχή στον ελληνικό κινηματογράφο. Θα μας μείνει αξέχαστος ο άνθρωπος Θανάσης. Καλόν Παράδεισο να έχει!

Δευτέρα 2 Μαΐου 2011

Κάθε γλώσσα στον καιρό της

Το ΒΗΜΑ μας παρουσιάζει την αρχαιοελληνική βερσιόν του... Χάρι Πότερ, που έχει κυκλοφορήσει [στην Αγγλία τουλάχιστον] εδώ και περισσότερο από ένα έτος. Η λογική μιας τέτοιας μετάφρασης δεν είναι αμέσως προφανής. Πέρα από γλωσσική άσκηση για τον μεταφραστή, εξυπηρετεί κάποιον άλλο παιδευτικό σκοπό; Αμφιβάλλω. Όσο για εμπορικότητα, διαβάστε καλύτερα το άρθρο ΕΔΩ.

Νομίζω ότι μια γλώσσα αντανακλά έναν ορισμένο πολιτισμό. Αν δεν χρησιμοποιήσουμε την κάθε ιστορική μορφή της διαχρονικής ελληνικής γλώσσας για να προσεγγίσουμε το πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιήθηκε (π.χ. Ομηρική στα έπη, αττική για τον Χρυσό Αιώνα, κοινή ελληνική για την Αγία Γραφή, βυζαντινή για τους Πατέρες κ.ο.κ.), κανένα τεχνητό αρχαιοπρεπές κείμενο, όσο ελκυστικό κι αν είναι ως fiction, δεν πρόκειται να προσθέσει κάτι. Ίσως μάλιστα με τον τρόπο αυτό υποβιβάζουμε και την ίδια τη γλωσσική μορφή σε ένα είδος ‘ανεκδότου’. Αν θέλουμε την επαφή με τα αρχαία, ας μάθουμε να διαβάζουμε πρωτότυπα κείμενα, έστω και δειγματοληπτικά: οι νέες επινοήσεις (και μάλιστα από ξένους) δεν έχουν κάτι να μας προσφέρουν από γλωσσικής πλευράς.