Εβδομήντα χρόνια μετά το ΟΧΙ

Η διχόνοια που βαστάει
ένα σκήπτρο η δολερή
καθενός χαμογελάει
«πάρ’ το» λέγοντας «και σύ».
[Δ. Σολωμός, Ύμνος εις την Ελευθερίαν, στρ. 144]

Μερικά διδάγματα φαίνεται ότι τα παίρνουμε είτε πολύ αργά είτε καθόλου. Τα αξιοποιούν άλλοι για λογαριασμό μας (δηλ. για να πληρώνουμε εμείς τον λογαριασμό). Ας πάρουμε ως παράδειγμα την κατάσταση που ζούμε όλοι, ως λαός και χώρα. Σε μια εθνική κρίση ποια θα ήταν η φυσιολογική αντίδραση; Μια ηγεσία εθνικής ενότητας και ομοψυχίας, υπεράνω κομμάτων, που θα προσπαθούσε να εμπνεύσει πνεύμα συνοχής και να δημιουργήσει συνθήκες εθνικής επιβίωσης με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, παραμερίζοντας τις διαφορές που μπορεί να υπάρχουν σε κάθε ανθρώπινο σύστημα, λέγοντας ‘ΟΧΙ’ εκεί που πρέπει και σύροντας κόκκινες γραμμές, όχι ως σχήματα λόγου αλλά ως φλέβες έτοιμες για κόψιμο. Μια τέτοια ηγεσία δεν αφήνει εύκολα περιθώρια εκμετάλλευσης και παρέμβασης από Τρίτους. Αντίθετα, μια διαρκής διελκυστίνδα δυο (τουλάχιστον) ‘αιωνίων’ κομματικών αντιπάλων δημιουργεί την αστάθεια της τραμπάλας, που δημιουργεί ευκαιρίες επηρεασμού σε όποιον επιθυμεί να ρίχνει το βάρος του στη μία ή την άλλη πλευρά, κατά περίπτωση, ώστε το αποτέλεσμα να είναι «Μονά-ζυγά δικά μας» (δηλ. δικά του). Έτσι, πάντα η στρατηγική του Τρίτου είναι να φροντίζει να έχει τουλάχιστον δυο παίκτες διαθέσιμους για να ποντάρει, είτε χύνοντας το απαραίτητο ‘λαδάκι’ είτε τείνοντας το σκήπτρο της εξουσίας. Στις πιο αθώες περιπτώσεις. Υπάρχουν και τα ‘θερμά’ επεισόδια, για ρεζέρβα.

Μην ειπούν στο στοχασμό τους
τα ξένα έθνη αληθινά:
"Σάν μισούνται ανάμεσό τους
δεν τους πρέπει ελευθεριά".
[Ύμνος εις την Ελευθερίαν, στρ. 147]